آیا مدتی طولانی (شاید از زمانی که به یاد می آورید) است که احساس خستگی، بی انگیزگی و بی علاقگی به زندگی می کنید. شاید این رفتار را بخشی از شخصیت خود می دانید. یا فکر می کنید مبتلا به اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا هستید.
دیس تایمیا یک اصطلاح نسبتاً جدید برای بیان نوعی افسردگی به حساب می آید. این اصطلاح جایگزین چیزی شده که قبلاً به آن اختلال افسردگی اساسی ( MDD ) گفته می شد.
دیس تایمی در بسیاری از موارد مشابه اختلال افسردگی اساسی است که به آن افسردگی بالینی، افسردگی ماژور یا در زبان عامیانه افسردگی گفته می شود. با این حال، بین اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا و افسردگی اساسی چند تفاوت بسیار کلیدی وجود دارد.
فرد مبتلا به دیستایمی امکان دارد علائم افسردگی کمتر یا خفیف تری داشته باشد. اما این علائم مزمن افسردگی را برای مدت طولانی تری (حداقل دو سال) تجربه کند. این در حالی است که علائم افسردگی اساسی حداقل 2 هفته طول می کشد.
البته با وجود اینکه سطح اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا خفیف تا متوسط تلقی می‌شود؛ تحمل آن برای افرادی که به آن مبتلا می‌شوند بسیار طاقت فرسا است. زیرا احساسات غم، اندوه و خستگی ناشی از افسردگی به صورت دائمی همراه فرد خواهد بود و حتی می‌تواند انجام کارهای بسیار ساده روزانه مانند بیرون رفتن از خانه، کار کردن، یا حتی صحبت کردن با دیگران را نیز برای او دشوار کند.
لذا برای کمک به شما عزیزان در یافتن آرامش لازم، در ادامه این مقاله به بررسی علائم، دلایل و مهم تر از همه بهترین روش های درمان دیس تایمیا مثل درمان با آر تی ام اس خواهیم پرداخت.
علائم اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا
خلق و خوی غمگین، احساس ناراحتی و نارضایتی مداوم از مهم ترین علائم اختلال دیس تایمیا به حساب می آیند. لذا زمانی که برای بررسی این اختلال به پزشک مراجعه می کنید؛ در ابتدا این علائم و سایر علائم اختلال افسردگی پایدار را مورد بررسی قرار می دهد که عبارتند از:
- احساس خستگی
- احساس ناامیدی یا بی ارزشی
- اعتماد به نفس پایین
- مشکل در عملکرد در محل کار یا مدرسه
- مشکل در خواب یا خواب بیش از حد.
- کم اشتهایی یا پرخوری
- مشکلات خواب
- کمبود انرژی یا خستگی
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
در صورتی که یک فرد مبتلا به اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا باشد؛ حداقل دو مورد از علائم بالا را به همراه احساس افسردگی و حداقل در طول 2 سال تجربه می کند. البته مدت زمان برای تشخیص دیستایمی در کودکان فقط یک سال در نظر گرفته می شود.
در اغلب موارد نیز، در صورتی که در طول این یک سال در کودکان و یا دو سال در بزرگسالان بهبودی حاصل شود؛ بیش از 2 ماه طول نمی کشد و فرد دوباره علائم افسردگی را تجربه می کند.
دلایل ابتلا به اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا
تا به حال دلیل مشخصی برای مبتلا شدن افراد به اختلال افسردگی پایدار کشف نشده است. با این حال مطابق با تحقیقات انجام شده و نظر کارشناسان اغلب افراد در سنین پایین و در دوران کودکی نوجوانی یا در اوایل بزرگسالی به خاطر ترکیبی از عواملی که در ادامه گفته خواهد شد، به دیستایمی مبتلا می شوند. همچنین شیوع ابتلا به این اختلال در خانم ها دو برابر بیشتر از آقایان است.
از جمله عوامل و دلایلی که احتمال اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا را افزایش می دهد، عبارتند از:
- زیست شناسی افسردگی: اکثریت محققان بر این باورند که عدم تعادل شیمیایی مغز و تغییر در نحوه عملکرد انتقال دهنده های عصبی، یکی از عوامل ایجاد اختلال افسردگی و دیس تایمی در افراد است. به عنوان مثال سطوح پایین سروتونین، یکی از هورمون هایی که باعث بهبود خلق و خو، افزایش تمرکز، کنترل اضطراب و … می شود را یکی از عوامل افسردگی پایدار در افراد می دانند.
- وراثت: سابقه اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا در خویشاوندان و نزدیکان نیز یکی از دلایل مبتلا شدن به این اختلال است. با این حال، محققان هنوز ژن خاصی که باعث آن می‌شود را پیدا نکرده اند.
- رویدادهای آسیب زای زندگی: از دست دادن عزیزان، مشکلات مالی یا حقوقی سنگین و دیگر رویدادهای استرس زا نیز، می توانند PDD را تحریک کنند.
در کنار علل احتمالی بالا، برخی دیگر از عوامل وجود دارد که خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می دهد. زیرا اغلب افراد مبتلا به دیس تایمی ویژگی های شخصیتی مشترکی دارند. به عنوان مثال، اغلب افرادی که منفی گرا هستند؛ اعتماد به نفس پایینی دارند؛ بیش از خود را انتقاد می کنند و به دیگران وابسته هستند؛ همچنین اغلب سابقه مصرف مواد مخدر یا ابتلا به دیگر اختلالات روان را دارند؛ بیشتر به اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا مبتلا می شند.
چگونگی تشخیص اختلال دیس تایمی
هیچ نوع آزمایش خون یا غربالگری بیولوژیکی وجود ندارد که بتوان با استفاده از آن دیس تایمی یا دیگر انواع افسردگی را تشخیص داد. با این حال، پزشک متخصص برای اینکه تشخیص دهد، خستگی، کاهش انرژی و تغییر خلق و خوی شما دلیل پزشکی دیگری دارد یا خیر؛ ممکن است آزمایش هایی را تجویز کند.
به عنوان مثال، ممکن است برای شما آزمایش خون تجویز کند تا اطمینان داشته باشد که کم کاری تیروئید ندارید. زیرا در برخی از مواقع، افسردگی و بی حالی ایجاد شده می تواند یکی از عوارض جانبی کم کاری تیروئید باشد.
علاوه بر این، پزشک برای تشخص اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا سوالات زیادی در مورد احساسات و افکار شما؛ مدت زمانی که به عنوان مثال احساس پوچی و ناامیدی، خستگی و … دارید. یا دیگر علائم افسردگی مثل اختلال در خواب و … را تجربه می کنید، خواهد پرسید.
به صورت معمول، پزشک به سه شرط زیر، تشخیص می دهد که یک فرد اختلال دیس تایمی دارد:
- داشتن بیش از دو مورد از علائم افسردگی برای طولانی مدت
- علائم افسردگی بیش از حد بر انجام کارهای روزانه فرد تاثیر گذاشته باشد.
- در هر بار بهبودی، علائم افسردگی در کمتر از دو ماه خود را دوباره نشان داده است.
در صورتی که بیش از دو مورد از علائم اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا را دارید. اما تحت درمان نیستید؛ فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید که نادیده گرفتن این وضعیت و امید به اینکه خود به خود از بین می رود؛ راه حل مناسبی نیست. زیرا دیس تایمی به خود خود و بدون کمک گرفتن از یک متخصص از بین نمی رود. تحقیقات نیز، نشان داده است که میانگین طول مدت ابتلا به PDD بین 17 تا 30 سال خواهد بود.
درمان اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا
اکثریت متخصصان، ترکیب استفاده از روش های روان درمانی و دارودرمانی را بهترین و تاثیرگذارترین راه درمان دیس تایمی و دیگر انواع افسردگی می دانند. به صورت معمول، نیز، روش های درمانی زیر را پیشنهاد می دهند:
روان درمانی اختلال افسردگی پایدار (PDD)
چهار نوع از بهترین شیوه های روان درمانی که باعث بهبود دیس تایمی می شود عبارت اند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): محبوب ترین شیوه درمان اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا به حساب می آید. در این شیوه، با کمک درمانگر می توانید افکار و احساسات خود و نحوه تأثیر آن ها بر کارهای خود را مورد بررسی قرار دهید.
بسیاری از افراد مبتلا به دیس تایمی افکار منفی و تحریف شده ای دارند که باعث تشدید افسردگی آن ها می شود. در درمان شناختی رفتاری به شما کمک می شود تا رفتارهای خود را بازسازی کرده و دیدگاه خود را سمت مثبت تر شدن تغییر دهید.
- سیستم تحلیل رفتاری شناختی روان درمانی (CBASP): یکی از جدیدترین شیوه های روان درمانی است که به صورت خاص برای درمان افسردگی مزمن طراحی شده است. در این شیوه به افراد کمک می شود تا الگوهای رفتاری و فکری منفی خود را شناسایی و تغییر دهند و به شیوه ای سازنده تر با مشکلات روزمره برخورد کنند.
- درمان بین فردی (IPT): هدف درمان بین فردی بهبود کیفیت عملکرد بین فردی و اجتماعی افرادی است که به خاطر افسردگی در روابط با دیگران دچار مشکل شده اند.
- درمان رفتار دیالکتیکی باز (RO-DBT): یکی از جدیدترین شیوه های درمانی است که بهترین نتیجه را برای افراد مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان دارد.
دارودرمانی برای بهبود اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا
چهار دسته اصلی از داروهای ضد افسردگی که اغلب پزشکان برای درمان اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا تجویز می کنند، عبارت اند از:
- ضد افسردگی های آتیپیک: از معروف ترین آن ها بوپروپیون (Wellbutrin) است.
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): این داروها شامل فلوکستین (Prozac) و سرترالین (Zoloft) هستند.
- مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) : نمونه هایی از آن ها دس ونلافاکسین (Pristiq) و دولوکستین (Cymbalta) هستند.
- ضد افسردگی های سه حلقه ای (TCAs): دو نوع معروف آن آمی تریپتیلین (Elavil) و آموکساپین (Asendin) هستند.
نکته مهمی که درباره این دسته از داروهای ضدافسردگی تجویز شده برای درمان اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا که همگی به شیوه های مختلفی عمل می کنند؛ این است که اولین دارویی که مصرف می کنید، ممن است بهترین دارو نباشد. دومین داروی مصرفی نیز همین طور و شما برای یافتن دارو و دوز مناسب آن با بدن خود در ابتدا مجبور به امتحان برخی از داروها می شوید.
انجام این کار خسته کننده است و نیاز به صبر و شکیبایی دارد. توصیه ما به شما این است که بر روی هدف خود متمرکز شوید و به مسیر خود ادامه دهید. همچنین به یاد داشته باشید که در اغلب مواقع دارودرمانی زمانی موثر است که در کنار آن ورزش منظم، تغذیه مناسب و خواب کافی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: چگونه روان درمانی به بهبود افسردگی کمک می‌کند؟
سایر روش های درمان اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا
در صورتی که روش های روان درمانی و دارودرمانی نتواند به بهبود وضعیت سلامتی شما کمک کند؛ می توانید با مشورت گرفتن از یک پزشک متخصص سایر روش های درمان اختلال دیس تایمی مثل الکتروشوک درمانی (ECT)، نوردرمانی یا یکی از جدیدترین و کم عارضه ترین روش های درمان افسردگی یعنی درمان با دستگاه آر تی ام اس را امتحان کنید.
تحریک مکرر مغناطیسی مغز یا rTMS از جدیدترین شیوه ها و تاثیرگذارترین روش ها اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا به حساب می آید. در این شیوه با استفاده از دستگاه آر تی ام اس و میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط آن، سلول های عصبی مغز که در بهبود افسردگی نقش دارند، تحریک می شوند.
استفاده از این روش بسیار کم عارضه و کم خطر است. به صورت غیر تهاجمی و بدون ایجاد خراش و جراحی بر روی پوست انجام می شود. همچنین در طول درمان و استفاده از دستگاه آر تی ام نیازی به استفاده از مواد بیهوشی وجود ندارد. به همین دلایل، بیمار بعد از هر جلسه درمانی، می تواند خیلی سریع و بدون مشکل به کارهای روزانه خود بپردازد.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آر تی ام اس ایران، سعی کردیم شما را با اختلال افسردگی پایدار (PDD) یا دیس تایمیا و روش های درمان آشنا کنیم. در صورتی که برای درمان این اختلال به سراغ روان درمانی و یا استفاده از داروهای مختلف رفته اید؛ اما نتیجه مطلوب را دریافت نکرده اید، می توانید با مشاوران و متخصصان ما در آر تی ام اس ایران تماس بگیرید و درباره شیوه درمان انواع اختلالات اعصاب و روان با دستگاه آر تی ام اس اطلاعات لازم را به دست آورید.
