آر تی ام اس (تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که در آن از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌شود. rTMS یک روش درمانی ابتکاری و موثر و بسیار قابل تحمل برای درمان افسردگی و اختلال دو قطبی است. در آر تی ام اس از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌شود. این تحریک عدم تعادل در پیام رسان‌های شیمیایی در مغز (انتقال دهنده‌های عصبی) را اصلاح می‌کند و ارتباط بین سلول‌های عصبی را عادی می‌کند.
روش درمان اختلال دوقطبی با آر تی ام اس منجر به بهبود قابل توجهی در خلق و خو، سطح فعالیت و کنترل شناختی احساسات و افکار منفی می‌شود. همچنین این درمان در سال‌های اخیر به عنوان یک گزینه مکمل یا جایگزین برای درمان اختلالات روانپزشکی از جمله اختلال دو قطبی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد درمان اختلال دو قطبی با آر تی ام اس بیان کنیم.
آر تی ام اس چیست؟
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر (rTMS) یک روش درمانی موثر است که به ویژه در درمان اختلالات افسردگی مفید است. این یک درمان غیر تهاجمی است که نیازی به جراحی، کاشت الکترود یا اقدامات بیهوشی ندارد. با rTMS، تحریک پذیری سلول‌های عصبی را می‌توان به طور قابل اندازه گیری تحت تأثیر تحریک شدت هدفمند و به صورت جداگانه در مناطق خاصی از قشر مغز با یک میدان مغناطیسی انجام داد.
تخلیه هدفمند سلول‌های عصبی می‌تواند مواد پیام رسان را آزاد کند که به مراکز شبکه‌ای مغز نیز می‌رسد. علاوه بر افزایش جریان خون، متابولیسم قند نیز می‌تواند افزایش یابد. تحقیقات نشان داده در افرادی که از افسردگی رنج می‌برند، فعالیت عمومی در بخشی از مغز که در تنظیم خلق و خوی دخیل است کاهش می‌یابد. تحریک واسطه‌ای این ناحیه مغز می‌تواند اثر ضد افسردگی ایجاد کند.
در سال 2008، rTMS توسط FDA آمریکا برای درمان افسردگی مقاوم به درمان تأیید شد. همچنین در دستورالعمل‌های علمی برای درمان افسردگی یا اختلال دوقطبی در صورتی که بیماران اساساً به درمان دارویی ضد افسردگی پاسخ نداده باشند، به عنوان یک روش درمانی توصیه می‌شود.
چگونه آر تی ام اس به درمان اختلال دو قطبی کمک می‌کند؟
تنظیم فعالیت مغز: آر تی ام اس با تحریک نواحی خاصی از مغز که در تنظیم خلق و خو نقش دارند، به بهبود تعادل شیمیایی مغز کمک می‌کند.
کاهش علائم افسردگی و شیدایی: این روش درمانی می‌تواند به کاهش علائم افسردگی مانند غمگینی، بی‌انرژی بودن و کاهش علاقه به فعالیت‌ها و همچنین کاهش علائم شیدایی مانند پر انرژی بودن بیش از حد، تحریک‌پذیری و افکار مسابقه‌ای کمک کند.
اثرات جانبی کمتر: در مقایسه با برخی داروهای روانپزشکی، آر تی ام اس عوارض جانبی کمتری دارد.
آیا rTMS به درمان اختلال دو قطبی کمک می‌کند؟
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که این روش می‌تواند علائم افسردگی را کاهش داد و اثرات آن معمولا در 2 هفته اول قابل مشاهده هستند.
چه کسانی می‌توانند از آر تی ام اس برای درمان اختلال دو قطبی استفاده کنند؟
- افرادی که به درمان‌های دارویی پاسخ مناسبی نداده‌اند.
- افرادی که عوارض جانبی قابل توجهی از داروهای روانپزشکی تجربه می‌کنند.
- افرادی که به دنبال یک روش درمانی غیرتهاجمی هستند.
در واقع rTMS می‌تواند گزینه‌ای برای افسردگی مداوم و اختلال دو قطبی باشد. اگر برای اولین بار افسردگی دارید و استفاده از داروی ضد افسردگی به تنهایی علائم افسردگی را تسکین نمی‌دهد. می توانید اثر دارو را با rTMS بهبود بخشید. البته گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید در صورتی که یک داروی ضد افسردگی برای شما کارساز نباشد، از آنها استفاده کنید.
مراحل انجام آر تی ام اس
ارزیابی اولیه: قبل از شروع درمان، یک پزشک متخصص مغز و اعصاب یا روانپزشک ارزیابی کاملی از وضعیت بیمار انجام می‌دهد.
قرارگیری کویل: یک کویل (سیم‌پیچ) کوچک بر روی سر بیمار قرار می‌گیرد تا پالس‌های مغناطیسی به قسمت مورد نظر مغز ارسال شود.
تحریک مغناطیسی: پالس‌های مغناطیسی با شدت و فرکانس مشخص به مدت چند دقیقه تا چند هفته به مغز ارسال می‌شود.
جلسات درمانی rTMS
تعداد جلسات درمانی به شدت علائم و پاسخ بیمار به درمان بستگی دارد. یک جلسه درمانی تقریباً 10 دقیقه طول می‌کشد. در مجموع 10 واحد درمانی روزانه در یک دوره دو هفته‌ای انجام می‌شود. شدت و مدت اثرات درمان به عوامل فردی بستگی دارد. بنابراین نمی‌توان پاسخ را در موارد فردی تضمین کرد.
در طول درمان TMS ابتدا متوجه چه علائمی می‌شوید؟
هنگامی که درمان TMS را شروع می کنید، احتمالاً به این فکر خواهید کرد که باید به دنبال چه علائمی باشید تا بدانید آیا درمان مفید است یا خیر. علائم خاصی وجود دارد که ممکن است نشان دهد که درمان شروع به کار کرده است. به طور کلی، بیماران در طول درمان تغییرات کوچکی را در زندگی روزمره خود مشاهده می‌کنند.
بیماران اغلب کار کردن و حفظ ارتباطات اجتماعی را بعد از درمان اختلال دو قطبی با آر تی ام اس آسان‌تر می‌دانند. بیماران متوجه می‌شوند که بهتر می‌خوابند و روز خود را بهتر شروع می‌کنند. این به معنای بیدار شدن در یک زمان ثابت و صبحگاهی با انرژی و خوشحالی است. بیماران همچنین متوجه می‌شوند که می‌توانند تصمیمات بهتری بگیرند. این علائم می‌توانند متفاوت باشند، اما در نهایت با کاهش علائم ناشی از اختلال دوقطبی مرتبط هستند.
مزایای آر تی ام اس
غیرتهاجمی بودن: نیازی به جراحی یا تزریق ندارد.
عوارض جانبی کمتر: در مقایسه با داروهای روانپزشکی، عوارض جانبی کمتری دارد.
اثربخشی طولانی مدت: در بسیاری از بیماران، اثرات درمانی آر تی ام اس برای مدت طولانی ماندگار است.
محدودیت‌های آر تی ام اس
اثربخشی متفاوت: اثربخشی آر تی ام اس در افراد مختلف متفاوت است.
عوارض جانبی خفیف: ممکن است عوارضی مانند سردرد، سرگیجه و حساسیت در ناحیه درمان ایجاد شود.
هزینه: این روش درمانی ممکن است تحت پوشش بیمه قرار نگیرد و هزینه آن بالا باشد.
چه عوارض جانبی ممکن است رخ دهد؟
عوارض جانبی درمان rTMS نادر و موقتی است. به ندرت ممکن است سردرد، احساسات غیرطبیعی در محل تحریک، کسالت مختصر، سرگیجه، سبکی سر، تغییرات آستانه شنوایی، انقباض عضلانی در ناحیه پوست سر، چشم‌ها یا دهان رخ دهد، اما این موارد فقط در حین یا بلافاصله پس از آن رخ می‌دهد. درمان و بازگشت پس از مدت کوتاهی بدون اقدامات متقابل فروکش می‌کند.
چه زمانی نمی‌توان درمان rTMS را انجام داد؟
درمان را نمی توان با اجسام فلزی مغناطیسی در ناحیه سر، سیستم‌های پمپ کاشته شده یا پمپ‌های دارویی، ضربان سازهای قلبی، سیستم‌های محرک مغز و کاشت حلزون انجام داد.
آیا درمان rTMS نیاز به بیهوشی دارد؟
در طول درمان rTMS بیدار هستید و بیهوشی لازم نیست. همچنین برای شل کردن عضلات نیازی به دارو ندارید.
آیا نتایج درمان دائمی هستند؟
قابل درک است که قبل از انجام درمان می‌خواهید بدانید آیا نتایج درمان دائمی است یا خیر. آر تی ام اس معمولاً نتایج پایداری ایجاد می‌کند و میزان موفقیت خوبی برای بیماری افسردگی مقاوم به درمان دارد.
با این حال، ممکن است برای حفظ نتایج در طول زمان به درمان نگهدارنده نیاز داشته باشید. این موضوع اغلب در مورد سایر انواع درمان نیز صدق می‌کند. البته همه به درمان نگهدارنده با این درمان نیاز ندارند. این به فرد و عوامل مختلفی از جمله سلامت روان، سن، سبک زندگی و موارد دیگر بستگی دارد.
همچنین این امکان وجود دارد که فقط در صورتی به درمان نگهدارنده نیاز داشته باشید که اتفاقی در زندگی شما بیفتد که باعث عود افسردگی شود. در چنین مواردی، آر تی ام اس برای کمک به شما در رفع علائم افسردگی در صورت نیاز باید تکرار شود.
آیا rTMS برای شما مناسب است؟
اینکه آیا می‌خواهید rTMS را امتحان کنید این یک تصمیم شخصی است و می‌توانید این موضوع را با یک متخصص سلامت روان در میان بگذارید. اگر از افسردگی مقاوم به درمان رنج می‌برید یا به دنبال جایگزینی برای درمان‌های دیگر مانند داروهای ضد افسردگی هستید، ممکن است تصمیم بگیرید که انتخاب خوبی برای شماست.
آرتی ام اس یک گزینه درمانی غیر تهاجمی است که اکثر افراد آن را به خوبی تحمل می‌کنند. معایب این درمان شامل این است که در طول دوره درمان هر هفته جلسات درمانی زیادی لازم است.
نکات مهم در مورد آر تی ام اس
مشورت با پزشک: قبل از تصمیم‌گیری برای انجام آر تی ام اس، حتماً با پزشک متخصص مغز و اعصاب یا روانپزشک مشورت کنید.
ترکیب با درمان‌های دیگر: در برخی موارد، آر تی ام اس ممکن است به همراه دارو درمانی یا روان درمانی استفاده شود.
صبر و حوصله: نتایج درمان با آر تی ام اس ممکن است به تدریج ظاهر شود.
سخن آخر درمان اختلال دو قطبی با آر تی ام اس
آر تی ام اس یک روش درمانی امیدوارکننده برای درمان اختلال دو قطبی است که می‌تواند به بسیاری از بیماران کمک کند. با این حال، این روش درمانی برای همه افراد مناسب نیست و قبل از تصمیم‌گیری، باید مزایا و معایب آن را به دقت با پزشک خود در میان بگذارید.
به طور کلی، تحریک مغناطیسی ترانس جمجمه میزان موفقیت بالایی برای افسردگی مقاوم به درمان دارد و بیمارانی که آن را امتحان می کنند معمولاً متوجه نتایج مثبت آن می‌شوند. بنابراین دلایل زیادی برای این باور وجود دارد که درمان اختلال دوقطبی با آر تی ام اس می‌تواند مفید باشد. با این حال، تنها راه مطمئن شدن این است که آن را امتحان کنید و در تمام جلسات شرکت کنید تا بهترین شانس موفقیت را داشته باشید.
